AI, robots en automatisering zijn vandaag de dag alomtegenwoordig. Je hoort elke dag wel iets over een nieuwe AI toepassing, automatisering van bepaalde sectoren en de opkomst van robots op de werkvloer. Deze technologieën kunnen de efficiëntie binnen bedrijven ongetwijfeld naar nieuwe hoogtes tillen en de customer experience verhogen. Vorige week kwam bv. het nieuws dat Carrefour experimenteert met robots die bestellingen thuis leveren. Een fantastisch initiatief, die de klantenervaring ongetwijfeld een boost zal geven. Toch brengt het inzetten van robots op de werkvloer ook nieuwe risico’s met zich mee. Daarom is het belangrijk om te begrijpen hoe we deze technologieën op een doordachte en vooral een veilige manier kunnen implementeren, zodat er een veilige en efficiënte interactie ontstaat tussen mens en machine.
Uit onderzoek van het Amerikaanse veiligheidsagentschap NIOSH blijkt immers dat er tussen 1992 en 2017 41 dodelijke arbeidsongevallen rechtstreeks toe te wijzen zijn aan samenwerking met een robot of bij onderhoud ervan. Bij 83% van de ongevallen ging het om een vaste robot, bij 17% om een mobiele robot. Bovendien gebeurde 75% als een robot zelfstandig draaide. Het is zeker niet ondenkbaar dat dit cijfer nog zal stijgen, door de snelle toename van het aantal robots en AGV’s op de werkvloer. Een doordachte integratie, de juiste veiligheidsvoorzieningen en aangepaste signalisatie is dus zeker aan de orde.
Het spreekt voor zich dat veiligheidsinitiatieven nodig zijn bij het gebruik van robots. Een eerste initiatief dat we moeten nemen bij de integratie van robots is de interne risicoanalyse. Een tool die we reeds kennen binnen de preventiehiërarchie, maar zeker niet aan belang mag inboeten bij de switch naar automatisatie. Bekijk, samen met je team, wat de potentiële risico’s en gevaarlijke situaties zijn die verband houden met het gebruik van robots in jouw specifieke werkomgeving. Dit omvat zowel risico’s voor werknemers als voor de robots zelf en de aanwezig infrastructuur. Vergeet ook niet om de risico’s in kaart te brengen die zich kunnen voordoen buiten de normale werking en hou rekening met eventueel wijzigende omgevingsfactoren.
Neem op basis van de vastgestelde risico’s de nodige collectieve preventiemaatregelen om de gevaren zoveel mogelijk te voorkomen of uit te sluiten. Betrek hier zeker jouw medewerkers en de fabrikant en of integrator van de robot bij.
Zijn er nog restrisico’s, dan kunnen extra veiligheidsmaatregelen aangewezen zijn.
Interactieve LED signalisatie, die jouw medewerkers tijdig waarschuwt bij aankomend gevaar kan een eerste hulpmiddel zijn om ongevallen te voorkomen. Waar nodig kan dit nog uitgebreid worden tot een volledig autonoom anti-aanrijdingsysteem. Aankomende AGV’s kunnen, door middel van tags of AI camera’s door bestaande mobiele arbeidsmiddelen zoals heftrucks gedetecteerd worden. De heftruckchauffeur krijgt zo een visuele of auditieve melding wanneer een AGV in de buurt is. Indien gewenst kan de snelheid van de heftruck, afhankelijk van het toestel, ook automatisch verlaagd worden bij gevaar. Op deze manier kan menselijke & materiële schade voorkomen worden. Opgelet: Net zoals een achteruitrij camera op een auto blijven dit hulpmiddelen. De medewerker dient steeds aandachtig te blijven en moet nog steeds de nodige veiligheidsvoorschriften respecteren.
Check tot slot ook even of de bestaande procedures en instructies nog aangepast zijn aan de nieuwe situatie. Zo kan een veiligheidsprocedure voor het gebruik van de robot opgesteld worden om te verzekeren dat alles correct wordt uitgevoerd en dat werknemers op de hoogte zijn van de specifieke veiligheidsrichtlijnen die gelden tijdens de interactie met de robot. Dit zowel bij de dagdagelijkse werking als bij onderhoud & herstellingen.
Lockout Tagout of kortweg LOTO is een manier om de gevaren tijdens herstellingswerken te beperken. Tijdens deze veiligheidsprocedure voor onderhouds- en herstelwerkzaamheden neutraliseer je alle energiebronnen (lockout) en informeer je de omgeving hierover (tagout). Zo voorkom je dat een werknemer een machine weer opstart tijdens het onderhoud.
Loto kan je ook combineren met LED-projectie. Zo krijgt jou medewerker bv. een extra veiligheidswaarschuwing bij het openen van het machinehekwerk.
Wens je meer informatie over dit onderwerp, of heb je specifieke vragen over de mogelijke oplossingen? Aarzel niet ons te contacteren. Onze experten helpen je graag verder.
Een mooi voorbeeld van interactieve LED-projectie vind je in deze case bij TVH. Op de eerste foto zie je dat de heftruckchauffeur een blauw gebodsbord geprojecteerd wordt, om aan te geven dat hij mag doorrijden. Op de tweede foto zie je dat, op het moment dat de robot komt aangereden, er een stopbord verschijnt om aan de heftruckchauffeur duidelijk te maken dat hij moet stoppen. Eens de robot weer gepasseerd is, krijgt hij weer het blauwe gebodsbord te zien en kan hij doorrijden.
Op de tweede Safety Battle van A-Safe konden we onze LED-projectie oplossing ook tentoonstellen en zijn meerwaarde aantonen. Eerst krijgt de bestuurder toestemming om door te rijden a.h.v. een blauw gebodsbord, nadien verschijnt een geel waarschuwingsbord om de omgeving op de hoogte te stellen dat er zich een heftruck op het terrein bevindt. In het filmpje zie je hoe dat in zijn werk gaat.